
FIZJOTERAPIA STOMATOLOGICZNA
I LOGOPEDIA
mgr Wiktoria Wlaźlik

Regulacja napięcia mięśniowego
Zaburzenia czynnościowe występujące w układzie ruchu narządu żucia to szeroko rozumiany zespół zmian obejmujący: nieprawidłową pracę mięśni biorących udział w artykulacji żuchwy oraz zaburzenia koordynacji struktur wewnątrz stawów skroniowo-żuchwowych.
Głównym objawem tych zaburzeń jest mialgia i ból okolicy przedusznej, odgłosy akustyczne w stawach, zmiana prawidłowego zakresu ruchów żuchwy oraz niekontrolowany i nadmierny wzrost napięcia mięśni żucia, czyli unoszących żuchwę.
Konsekwencją powyższych zaburzeń jest: patologiczne starcie zębów, utrudnione żucie pokarmów, uczucie napięcia w okolicy kąta żuchwy oraz bóle głowy. Większa patologiczna aktywność mięśni prowadzi do ich zmęczenia, niekorzystnych zmian metabo- licznych, braku zdolności elementów kurczliwych do regeneracji oraz wykonania kolejnego, efektywnego skurczu.
Wśród miejscowych przyczyn nadmiernego wzrostu napięcia mięśni wymienia się: wrodzone lub nabyte wady okluzji występujące w zwarciu centralnym i pozacentralnym. Nieprawidłowa konfiguracja kontaktów zębów przeciwstawnych jest często przyczyną parafunkcji, które znacznie wydłużają czas aktywnej pracy mięśni, zwiększają liczbę skurczów izometrycznych oraz powodują wzrost ich natężenia.
W tej grupie czynników etiologicznych znajdują się też jatrogenne skutki leczenia stomatologicznego. Ścisły związek budowy morfologicznej stawów skroniowo-żuchwowych i czynności mięśni żucia, oznacza, że stany chorobowe toczące się w obrębie stawu, mogą powodować wzrost napięcia mięśni, przy czym nie bez znaczenia dla prawidłowej czynności mięśni są również czynniki ogólne, takie jak: zaburzenia psychoemocjonalne poprzez układ limbiczny, zaburzenia hormonalne w okresie dojrzewania i menopauzy, schorzenia tarczycy, zaburzenia metaboliczne, epilepsja oraz mononukleoza zakaźna.
Zwiększone napięcie mięśniowe w obrębie układu stomatognatycznego skorelowane jest również z napięciami większych grup mięśniowych, które znajdują się w odległych miejscach ciała (mięśnie obręczy barkowej, klatki piersiowej, szyi czy grzbietu). Często samo opracowanie tych grup mięśniowych wpływa skutecznie na obniżenie napięcia mięśni układu stomatognatycznego.
Pichut M, Wiśniewska G, Majewski S. Ocena skuteczności relaksacji wybranych mięśni żucia pod wpływem stosowania szyn okluzyjnych za pomocą badań elektromiograficznych. Czas. Stomatol., 2007, LX, 7, 473-482.
